Emotie-eten de baas worden? 6 tips

Ben je gewend jezelf te troosten, belonen of af te leiden met eten? Mogelijk heb je last van emotie-eten. Herken jij dit en wil je af van deze gewoonte, bijvoorbeeld omdat het jouw doel om af te vallen in de weg zit? In deze blog delen we onze 6 tips om emotie-eten de baas te worden.

Wat is emotie-eten?

Emotie-eten houdt simpelweg in dat je niet eet omdat je honger hebt, maar vanwege een emotie die je op dat moment voelt. Vaak gaat het om mensen die comfort of veiligheid vinden in eten. Je voelt je slecht door stress of verdriet en gaat eten om dat gevoel te verminderen of weg te drukken. Meestal gaat het dan niet om gezonde voeding.

Emotie-eten kan betekenen dat je meerdere keren per week naar eten reikt om negatieve gevoelens opzij te zetten. Daarna kun je je schuldig voelen of schamen, wat leidt tot een vicieuze cirkel van overmatig eten en gerelateerde problemen - zoals gewichtstoename (1).

Lees ook: Waarom het niet lukt om af te vallen

Emotioneel eten vs. honger

Het verschil met gewoon honger hebben, is dat het gevoel juist abrupt aankomt, je verlangt naar specifieke etenswaren en je blijft eten omdat je geen ‘gevuld’ gevoel hebt. Na afloop voel je schaamte of schuld.

Negatieve emoties kunnen leiden tot een gevoel van leegheid. De reden dat er juist voor eten wordt gekozen en niet voor iets anders, is dat er geloofd wordt dat eten een manier is om die leegte te vullen en zo een vals gevoel van ‘gevuld’ geeft.

Er wordt afleiding gezocht van vervelende emoties die je niet wilt ervaren. Net zoals we vroeger een snoepje kregen of een leuke pleister als we ons pijn hadden gedaan. Het eten van je favoriete versnapering geeft je afleiding om weer even vooruit te komen.

Maar bij emotie-eten gaat het niet altijd om negatieve emoties. Het kan ook zijn dat je iets viert met een stuk taart of jezelf na een goede prestatie wil belonen met een lekkere snack. Dit is net zo goed emotie-eten.

Triggers van emotie-eten kunnen onder andere zijn:

• Stress
• Verdriet
• Verveling
• Schuld of schaamte
• Frustratie
• Beloning

Een voorbeeld van emotie-eten  

Na een lange en vermoeiende werkdag waarop dingen niet liepen zoals je had gewild plof je uitgeput op de bank neer. Je voelt je vermoeid, gefrustreerd en leeg - iets wat je liever niet wilt. In de keuken zie je je favoriete zak chips liggen. Nadat de zak leeg is, pak je nog een stuk chocolade. En misschien een wijntje.

Zo blijf je op de bank zitten en verandert de stress van de dag in een rustige avond. Maar helaas duurt het goede gevoel niet lang én krijg je veel meer calorieën binnen dan goed voor je is.

Lees ook: Hoeveel calorieën heb ik per dag nodig?

Emotie-eten de baas worden: 6 tips die jou gaan helpen

Heb je last van emotie-eten en wil je er iets aan doen? Onderstaande zes tips zijn een goed begin van de oplossing.

1. Ontdek de trigger

De belangrijkste (maar ook meteen de moeilijkste) stap is om de oorzaak van je emotie-eten te achterhalen. Om de nare gevoelens en het emotie-eten op te lossen, moet je namelijk weten waar het vandaan komt. Welke situaties zorgen ervoor dat je naar eten wilt grijpen? Dit kan helpen om je onderliggende behoeften te ontdekken.

Het kan spannend zijn om deze gevoelens te achterhalen, maar het is goed om te onthouden dat dit de eerste stap is om emotie-eten de baas te worden.

2. Hou een eetdagboek bij

Bij het nadenken over oorzaken en gevoelens, is het fijn om een eetdagboek bij te houden. Hierbij schrijf je op wanneer je wat eet, hoe je je voelt en wat het mogelijk veroorzaakt zou kunnen hebben. Door het opschrijven van deze zaken, kun je makkelijker ontdekken of er een terugkerende reden is die het emotie-eten triggert. Mocht je ervoor kiezen om uiteindelijk professionele hulp in te schakelen, zal dit hen helpen de oorzaak sneller te ontdekken.

3. Ongezond voedsel het huis uit

Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar het is wel een erg praktische tip. Emotie-eten wordt een stuk lastiger als je helemaal geen chips of andere ongezonde etenswaren in huis hebt. Deze kun je inruilen voor een gevulde groentelade of gezondere tussendoortjes zoals onze plantaardige eiwitshakes. Denk aan eten zonder suiker of aan gezonde wortels of tomaatjes waarop je lekker kunt knabbelen.

Deze tip zal niet meteen helpen om de dieperliggende oorzaken van je emotie-eten de baas te worden, maar zorgt er wel voor dat het negatieve effect van je behoefte om te eten beperkt wordt. Zeker als je wil afvallen, is deze tip van groot belang.

4. Zoek naar een positievere afleiding

Wanneer eten een manier is geworden om met negatieve emoties om te gaan, is het tijd om een andere (positievere!) uitlaatklep te vinden. Opties zijn bijvoorbeeld om te schrijven, te lezen of op een andere manier even proberen te relaxen. Denk ook aan vormen van mindfulness zoals yoga. Yoga helpt bijvoorbeeld tegen angst en depressie (2). En natuurlijk is sporten een ideale uitlaatklep – en het helpt ook nog eens om eventuele kilo's die je door je emotie-eten bent aangekomen weer kwijt te raken.

Lees ook: Hoe kan je buikvet verbranden?

Het heeft tijd nodig om je mindset te verleggen van het reiken naar voedsel naar een andere vorm van stressvermindering. Experimenteer daarom met verschillende activiteiten om te ontdekken wat werkt voor jou. Nieuwe uitlaatklep gevonden? Probeer er dan een gewoonte van te maken. 

5. Algehele gezonde levensstijl 

Goed voor jezelf zorgen is de allerbelangrijkste tip om emotie-eten de baas te worden. Niet alleen gezond eten, maar gezond leven. Je hebt namelijk sneller last van emotie-eten als je niet lekker in je vel zit. Probeer te bewegen, genoeg te ontspannen en niet (te veel) drank en drugs te gebruiken. Dit helpt stress te verminderen, meer energie te krijgen en daardoor kun je beter omgaan met tegenslagen.

6. Zoek professionele hulp

Emotie-eten is een serieus en veel voorkomend probleem. Je bent absoluut niet alleen. Schaam je daarom ook niet om om hulp te vragen. De huisarts is hierbij een goede eerste stap. Ben je daar og niet aan toe? Kijk dan eens op de website van Anonieme Overeters. Deze groep houdt bijeenkomsten om over eetproblemen te praten. Door met anderen over hetzelfde probleem te praten, kun je jezelf en elkaar helpen

Stoppen met emotie-eten

Emotie-eten is een serieus maar veel voorkomend probleem. Een keer een vreetbui kan echt geen kwaad, maar als het ernstige vormen aanneemt is het verstandig om een dokter op te zoeken. Met bovenstaande zes tips kom je hopelijk al een stap dichterbij om emotie-eten de baas te worden en een gezondere levensstijl aan te gaan.

Bronvermelding 

(1) Metsemakers, L. (2017). Emotie-eten de baas.Tijdschrift voor Praktijkondersteuning,. p.12.

(2) Shelov, D.V., Suchday, S., & Friedberg, J.P. (2009). A Pilot Study Measuring the Impact of Yoga on the Trait of Mindfulness.